Peki ya Aşk?

Herkes hayatı boyunca farklı farklı ilişkiler yaşar. Bazı ilişkiler duygu yoğunluğu olan ilişkilerken; bazıları ise sadece fiziksel çekimi içeren ilişkiler olarak yaşanabiliyor. İlişkilerin bazıları uzun sürerken; bazıları kısa süreli olabiliyor.

• Peki, nasıl ve hangi değerlerle ilişkilerimizi yaşıyor, neye göre aşk diyebiliyoruz?

Hepimizin aşk tanımı; aşka yüklediği anlamlar ve duygular farklı olduğu için, aşk duygusunu tam olarak tanımlayabilmek de mümkün olamıyor haliyle. Ancak aşkın ne olduğu, neleri ve hangi değerleri barındırdığına dair birçok çalışma ve yaklaşım bulunuyor. Bunlardan biri de psikoloji alanında çalışmaları bulunan, önemli isimlerden biri olan Robert Sternberg'e ait olan "Üçgen Aşk Kuramı". Cinsel terapilerde de göz önünde bulundurulması gereken, cinsel sorunlar dahil olmak üzere ilişkideki sorunların çözüme kavuşabilmesi için önemli bir bakış açısı sunan bu yaklaşıma göre aşk denilen olgu: yakınlık, bağlılık (sadakat) ve tutku (şehvet) kavramlarını içeriyor.

1. Yakınlık: Yakınlık olan bir ilişkide bağlılık duygusu, yakın olma isteği, paylaşım ve kendini açma gibi güven temelli öğeler bulunur.

2. Tutku: Tutkulu bir ilişki, (uyarılma) cinsel ve romantik çekimle ilgili unsurları barındırır.

3. Sadakat: Ilişkiyi ileri boyutlara taşımak için gerekli olan sorumluluk, planlama, öncelik alma gibi öğeleri içerir.

Bir ilişkinin mükemmel olması, ilişkinin bu üç kavramı da dengeli bir şekilde içermesine bağlıdır.

Her ne kadar yakınlık, tutku ve bağlılık öğeleri bir ilişki için önemli olsa da; herkesin birbirinden farklı özelliklere sahip olduğu düşünüldüğünde bu kavramların boyutları da değişiklik gösterecektir.

Bu teori, kişilerin özelliklerine ve iletişimin kalitesine göre, bu üç dinamiğin farklı şekillerde birleşerek ortaya farklı türde ilişkilerin çıktığını söylemekte.

1. Aşkın Olmaması Durumu: Gündelik hayatımızdaki ilişkilerimizin bir kısmını oluşturan ve aşkın üç unsurunu da içermeyen etkileşimdir.

2. Hoşlanma: Arkadaşlarımızla ilgili duygularımızı veya karşımızdaki kişiye arkadaşlık boyutunda hissettiğimiz duygularımızı tanımlayan ilişki şeklidir. Yakınlık hissederiz; ancak tutku veya bağlılıktan söz edemeyiz.

3. Delicesine Aşk: Tutku kavramını yoğun bir şekilde hissettiğimiz ilişki türüdür. Yakınlık veya bağlılık içermeyen fiziksel çekim söz konusudur. Birisini ilk gördüğünüzde yaşadığınız durum, ilk görüşte aşk, delicesine aşk olarak tanımlanmaktadır. Romantik ilişkiler genelde delicesine aşk olarak başlar. Zamanla ilişkide bağlılık, uzun vadede planlar ve sorumluluk bilinci oluştukça delicesine aşk romantik aşka dönüşür.

4. Boş Aşk: Tutku ve yakınlığı içermeyen, sadece bağlılığın olduğu aşk türüdür. Aşkın olmaması durumuna yakın bir durumdur. Planlı yapılan evlilikler ve güçlü aşklar zamanla boş aşka dönüşebilir.

5. Romantik Aşk: Bağlılığın olmadığı, yakınlık ve tutkuyu barındıran; kişilerin birbirlerine fiziksel ve duygusal çekim olarak ilgi duydukları ilişki türüdür.

6. Dostça Aşk: Tutkunun olmadığı, bağlılık ve yakınlığın hakim olduğu aşklardır. Fiziksel çekimin son bulduğu ilişkilerde görülür. Arkadaşlıktan bir adım daha öte bir ilişkidir.

7. Aptalca Aşk: Yakınlığın ve mantığın göz ardı edildiği; tutku ve bağlılığın bulunduğu ilişki türüdür. Tutkuya dayalı bir bağlılık söz konusudur.

8. Mükemmel Aşk: Üç unsuru da dengeli bir şekilde içeren aşklardır. Sterberg'e göre mükemmel aşkı yaşayan insanlar ne kadar zaman geçerse geçsin başka biriyle mutlu olacakları ihtimalini düşünmez ve farklı bir partner arayışına girmezler. Üç unsur da zaman geçtikçe dengeli halini korur.

Çoğumuz böyle bir ilişki kurmak isteriz. Böyle bir ilişki kurmak çoğu insan için mümkün olabilir; ancak unutmamak gerekir ki, önemli olan kalıcı ve uzun süreli olarak bu beraberliği sürdürebilmektir.

Tabiki literatürde, aşk ve yapısı ile ilgili birçok teori bulunmakta. Ancak Sternberg'in bu teorisini düşündüğünüzde, ilişkinize bir de bu üç bileşen üzerinden bakmaya ne dersiniz? İlişkinizin daha iyi bir boyuta gelebilmesi için belki de bu üç unsura ya da bunlardan birine daha fazla odaklanmanız gerekiyordur.

***Farkındalık değişimi getirir.***

Kln.Psk.Mine Caner